Od dłuższego czasu zachodnia cywilizacja fascynuje się Wchodem, powoli przejmuje różne elementy tamtejszej myśli i kultury. Szczególnie chętnie zaś przyswajane są systemy zachowania zdrowia i sprawności. Nic dziwnego, to co inne fascynuje, a Wschód ma tę przewagę nad Zachodem, że pojmuje człowieka holistycznie, dając dzięki temu możliwość lepszego rozwoju jednostki - jednoczesnego doskonalenia ciała i umysłu. Stąd też moda na tai chi, sztuki walki i inne formy "aktywności fizycznej".
Medytacyjna gimnastyka zdrowotna i sztuka walki
Tai chi to połączenie ćwiczeń fizycznych i doskonalenia ducha, to harmonijne, powolne ruchy pozytywnie oddziałujące na organizm i psychikę. Na Wschodzie traktowana jest jako sztuka walki, a ściślej - samoobrony, choć może być też zwykłą medytacyjną gimnastykę zdrowotną. Wybór należy do ćwiczącego. W Chinach znana jest od XII wieku i ciągle się rozwija, natomiast na naszym kontynencie gości stosunkowo od niedawna. Trudno jednoznacznie określić skąd wziął się styl Tai Chi Chuan, ponieważ istnieje wiele opowieści mówiących o jego początkach. Jednak za najbardziej prawdopodobne uznaje się historie opowiadające o Chang San-Fengu, to jego uważa się za twórcę tai chi. Ten znawca dzieł chińskich klasyków, w mistrzowskim stopniu opanował styl Shaolin Chuan oraz przez kilka lat uczył się od pewnego taoisty metod osiągnięcia długowieczności. Jednak nauki te nie były dla niego wystarczające, nie osiągnął dzięki nim rozwoju jakiego oczekiwał. W wieku 71 lat zamieszkał więc na górze Wu-Tang, by mieć czas i warunki do stworzenia czegoś nowego. Wtedy właśnie opierając się na zdobytej przez całe życie wiedzy i doświadczeniu stworzył styl Tai Chi Chuan, będący połączeniem techniki Shaolin Chuan, sztuki oddychania Chi Kung i zasad zawartych w chińskiej Księdze Przemian (I-Ching). Styl ten z czasem rozwijał się i zmieniał, powstało wiele różnorodnych odmian tej sztuki walki. Na pierwszy rzut oka (pod względem sposobu poruszania się) różni je wiele, ale wszystkie one mają ten sam cel - jednoczesne kształtowanie ciała i ducha.
Według chińskiej wiedzy w ciele człowieka jest czternaście kanałów, przez które przepływa chi - energia wszechświata - składająca się z dwóch przeciwstawnych energii (yin - spokojna, yang - aktywizująca i ożywiająca). Energia ta powinna swobodnie przepływać przez owe punkty, ponieważ gdy przepływ ten zostanie zablokowany może dojść do procesu chorobowego, spowodowanego tym, że organy wewnętrzne zostają pozbawione odpowiedniej stymulacji. Tai chi ma właśnie doprowadzać do odblokowania kanałów energetycznych, po przez które czerpiemy energię z otoczenia oraz zharmonizować dwa typy energii w naszym organizmie.
Jeśli ktoś chce ćwiczyć tai chi jako sztukę samoobrony musi zdobyć większe doświadczenie i przejść na wyższy poziom uwzględniający elementy siły. Nie powinno jednak nikogo zmylić określenie "sztuka walki", nie jest to bowiem sztuka ofensywna, ale obronna. Oparta jest na sile wewnętrznej, nie zaś na uderzeniach i atakach siłowych.
Korzyści zdrowotne
Tai Chi Chuan to dobre wyjście dla tych, którzy nie chcą lub nie mogą brać udziału w intensywnych i wyczerpujących ćwiczeniach, a chcieliby jednak pracować nad swoim ciałem (i umyłem). Może je stosować każdy niezależnie od wieku. Znawcy tego stylu twierdzą, że regularne ćwiczenia przyczyniają się do utrzymania zdrowia fizycznego i psychicznego. Pomagają w przypadku wielu dolegliwości zdrowotnych, m.in. w przypadku bólów głowy i pleców, wysokiego ciśnienia czy słabego krążenia. Ćwiczenia te redukują napięcie mięśniowe, przywracają odpowiednie krążenie, powodują pogłębienie oddechu, a dzięki temu dotlenienie organizmu. Tai chi optymalizuje pracę układu oddechowego, nerwowego i trawiennego (normuje przemianę materii). Powolne, płynne ruchy pomagają też w redukcji stresu. Specjaliści w tej dziedzinie twierdzą, że nie ma górnej granicy wieku, po przekroczeniu której rozpoczęcie przygody z tai chi mogłyby być niewskazane, wiele zależy od indywidualnych predyspozycji danej osoby. Zresztą intensywność ćwiczeń każdy dobiera sobie indywidualnie.
Od czego zacząć?
Niezorientowanemu w temacie obserwatorowi może się wydawać, że ruchy tai chi są bardzo proste, a całe treningi polegają tylko na powolnym przesuwania ciała. W rzeczywistości sprawa jest znacznie bardziej skomplikowana. Te proste z pozoru ćwiczenia wymagają sporej precyzji i umiejętności panowania nad swoim ciałem i oddechem. Jeśli ktoś chce rozpocząć przygodę z tai chi może zacząć od sięgnięcia po dostępne na rynku książki lub kasety, dzięki którym zapozna się z podstawami teorii. Pomoce te są dobre na początek, ale jeśli ktoś chce zetknąć się z prawdziwym tai chi, powinien poddać się radom doświadczonego instruktora, który potrafi doradzić każdemu indywidualnie co powinien robić oraz wskazać popełniane przez adepta błędy. Trzeba więc poszukać w swoich okolicach odpowiedniej szkoły, która prowadzi zajęcia tai chi. Wiele z nich oferuje pierwszą lekcję bezpłatnie, można więc bez problemu zorientować się czy taka forma ruchu w ogóle nam odpowiada. Warto jednak wiedzieć, że prawdziwy przypływ energii i poczucie harmonii może nastąpić dopiero po kilku latach regularnych ćwiczeń, niewielu szczęśliwców doświadcza ich niedługo po rozpoczęciu ćwiczeń. Najpierw trzeba nauczyć się odpowiednich ruchów i panowania nad ciałem, dopiero potem (czasem po kilku miesiącach) do ruchu dochodzi medytacja, praktycznie więc dopiero wtedy można mówić o tym, że ćwiczy się tai chi. Tak już zazwyczaj jest, że to co wartościowe nie przychodzi łatwo. Żeby nabrać wprawy i osiągnąć upragnione efekty trzeba być cierpliwym.