Ludzie w różnym stopniu reagują na sytuacje stresowe, wiele zależy od temperamentu, a zwłaszcza od jednej z jego cech – tzw. reaktywności emocjonalnej. Ten sam stresor może wywoływać u różnych osób inne reakcje. Bywa też tak, że dla jednych ta sama sytuacja jest problemem a dla innych wcale. Stresu jednak zazwyczaj nie da się uniknąć, ale można spróbować z nim walczyć, po to, by nie zdążył wywołać w naszym organizmie żadnych szkód. A tak może się stać, gdy stan stresu jest zbyt silny lub trwa przez dłuższy czas, wówczas niszczycielsko oddziałuje na system nerwowy i potrafi doprowadzić organizm człowieka do stanu wyczerpania. Człowiek staje się coraz bardziej zmęczony, zaczyna dokuczać mu bezsenność, infekcje nawracające i bóle żołądka.
Jak walczyć?
Trudno jest podać jedną receptę dla wszystkich, jest wiele sposobów na walkę ze stresem, każdy powinien wybrać ten, który przynosi w jego przypadku najlepsze efekty. Stres jak wiadomo nie jest tylko psychicznym napięciem, wyczerpuje także ciało, dlatego właśnie o nie trzeba zadbać szczególnie. Świetnym sposobem na rozładowanie napięcia jest wszelka aktywność fizyczna, może być to spacer, bieganie, wizyta na basenie lub w siłowni – proste ale bardzo skuteczne metody. Ruch po pierwsze dostarcza organizmowi tlenu i rozluźnia napięte mięśnie, a po drugie powoduje zwiększenie wydzielania endorfin (hormony poprawiające nastrój). Aktywność fizyczna daje jeszcze lepsze rezultaty, gdy odbywa się na świeżym powietrzu. Kontakt z naturą, choćby zwykły spacer po lesie lub parku może zdziałać cuda, a to za sprawą uspokajającej zieleni, ciepłych promieni słonecznych i otaczającej roślinności. Osoby żyjące w ciągłym stresie, poza regularnym uprawianiem sportu powinny też od czasu do czasu odwiedzać masażystę - masaż świetnie odpręża i szybko pozwala zapomnieć o stresie. Dla niektórych osób równie dobrym, a czasem nawet najlepszym doraźnym sposobem na stres jest po prostu "odespanie problemu". Nie trzeba się temu dziwić, ponieważ sen bardzo dobrze i zaskakująco szybko uspokaja i regeneruje organizm. Dobrze jest więc nawet w ciągu dnia pozwolić sobie na krótką (ok. półgodzinną) drzemkę, zwłaszcza po powrocie ze stresującej pracy. Żeby jeszcze lepiej wypocząć, warto wziąć przed tym ciepły prysznic lub na chwilę zanurzyć się w wannie – woda o temperaturze 37 st. C łagodzi napięcie, rozluźnia mięśnie, uspokaja i odpręża. Jeśli dodatkowo dodamy do wanny kilka kropli olejku sosnowego lub lawendowego albo użyjemy kosmetyków pod prysznic z ich dodatkiem, wówczas efekt odprężenia będzie jeszcze lepszy. Kolejnym, naprawdę skutecznym i bezpiecznym sposobem złagodzenia stresu jest słuchanie muzyki. Tu trudno dawać konkretne rady, każdy ma swoje indywidualne preferencje, należy tylko pamiętać o tym, by będąc zdenerwowanym, wybierać utwory spokojne, które uspokajają, ponieważ głośna i szybka muzyka, co prawda też pozwala zapomnieć o kłopotach, ale nadal utrzymuje człowieka w stanie napięcia.
Dieta łagodząca objawy stresu
Zmęczonemu stresem organizmowi pomóc może odpowiednio dobrana dieta. Stres pochłania kalorie, nie należy jednak "chwytać w locie" byle czego, ale umiejętnie dobierać to, co się je. Trzeba unikać produktów pobudzających wytwarzanie adrenaliny (napoje energetyzujące i słodycze z wyjątkiem czekolady). Równie niewskazany jest też alkohol, który pity w nadmiernych ilościach niszczy jeszcze bardziej układ nerwowy oraz kofeina (kawa lub czarna herbata) i tłuste pokarmy. Warto za to pić dużo napojów niegazowanych, przynajmniej 2 litry dziennie. W codziennej diecie bardzo istotny jest odpowiedni poziom witamin i pierwiastków, szczególnie chodzi o:
- witaminy z grupy B – B1 można znaleźć w mleku, kaszach i drożdżach, B2 w kapuście i brokułach, B6 w rybach i mięsie wołowym.
- magnez – Pierwiastek ten jest szczególnie potrzebny, stres obniża jego zawartość w organizmie, a bez niego stres się jeszcze bardziej potęguje. Aby dostarczyć organizmowi magnez można sięgnąć po kakao, orzechy, fasolę, suszone morele lub figi.
- selen – odnajdziemy w orzechach brazylijskich, owocach morza, kukurydzy lub pełnoziarnistych płatkach zbożowych.
- witamina C – wzmacnia układ immunologiczny i pomaga chronić wyczerpany stresem organizm przed infekcjami. Zawierają ją np. owoce cytrusowe i czarne porzeczki.
- węglowodany złożone – zawarte w ziarnach zbóż, ciemnym pieczywie, kaszach lub ryżu – podnoszą poziom serotoniny (tzw. hormon szczęścia). Jej poziom zwiększają także banan, mleko, jogurt, jajka czy ser żółty, ponieważ zawierają duże ilości tryptofanu, czyli aminokwasu, który jest prekursorem serotoniny. Powinno się jednak pamiętać, że nadmiar serotoniny też nie jest wskazany – wywołuje senność.